Đầu tiên, bác sĩ chỉnh nha sẽ hỏi bệnh sử, khám lâm sàng, lấy dấu nghiên cứu, chụp ảnh ngoài mặt và trong miệng và chụp phim tia X để đánh giá các chỉ số sọ mặt. Tập hợp tất cả các dữ kiện này, ngoài việc giúp bác sĩ chẩn đoán mức độ lệch lạc răng mặt và lập kế hoạch điều trị, còn rất hữu ích để theo dõi tiến triển của điều trị. Kế hoạch điều trị sẽ được bác sĩ thảo luận tỉ mỉ và chi tiết với bạn trước khi tiến hành điều trị. Bạn sẽ được mang khí cụ chỉnh nha là loại tháo lắp hay cố định hoặc phối hợp các loại khí cụ này trong từng giai đoạn.

 

Khí cụ tháo lắp là khí cụ bạn có thể tháo ra và lắp vào dễ dàng. Thông thường khí cụ tháo lắp là những bản nhựa, trên đó có các móc dây kim loại, lò xo, cung môi... Bác sĩ sẽ điều chỉnh lực của các thành phần trong khí cụ mỗi khi tái khám. Trong một số trường hợp, bạn cũng có thể điều chỉnh khí cụ dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Các khí cụ chỉnh hình chức năng như chụp đầu, bionator và khí cụ nới rộng hàm trên hướng dẫn phát triển và tăng trưởng của xương hàm ở trẻ em và trẻ vị thành niên.

 

Chẳng hạn, khí cụ nới rộng hàm trên có thể mở rộng hàm trên bị hẹp trong vài tháng. Chụp đầu có thể làm cho hai hàm trên và dưới hài hòa nhau hơn.

 

Khí cụ cố định là những mắc cài được gắn cố định vào răng. Mắc cài có thể bằng sứ, kim loại hay nhựa. Một dây kim loại liên kết tất cả các mắc cài và thông qua mắc cài tạo lực làm di chuyển răng đến vị trí mong muốn. Lực tạo ra do khí cụ này là lực nhẹ liên tục, làm di chuyển răng nhưng không gây ra tổn hại các cấu trúc nâng đỡ răng bên dưới.

 

Sau khi các răng đã di chuyển đến vị trí mong muốn, khí cụ sẽ được tháo ra và kết quả sẽ được duy trì thêm một thời gian bằng các biện pháp duy trì. Nếu không có thời gian điều trị duy trì, các răng có thể di chuyển trở lại, hay còn gọi là tái phát.